سیدعلی قاسم‌زاده، رئیس دانشگاه بین‌المللی امام‌خمینی (ره) در مراسم اختتامیه سمینار تخصصی الگوهای مشارکت مردمی در بخش‌های آب، کشاورزی و محیط زیست اظهار کرد: کشاورزی یکی از اولویت‌ها و مزیت‌های استان قزوین است و دشت قزوین به سبب همین مزیت از قدیم‌الایام مورد توجه قرار گرفته و این دشت نقش مهمی در ایجاد امنیت غذایی در کشور دارد.
وی توجه به نظرها و آرای نخبگان استان‌ها و اکتفا نکردن به نیروهای کارشناسی موجود در تهران توسط مرکز پژوهش‌های مجلس را به فال نیک گرفت و افزود: خوشبختانه شاهد نگاه مسئله‌محور و آینده‌پژوهانه به یکی از مهمترین موضوعات کشور و همچنین منطقه خاورمیانه یعنی بحران آب از سوی مرکز پژوهش‌های مجلس هستیم.
نماینده وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در استان قزوین با بیان اینکه در نظام حکمرانی حوزه آب و کشاورزی چهار ضلع داریم، گفت: یک ضلع این مربع حکمرانی مردم هستند و سه ضلع دیگر این مربع حکمرانی شامل مجلس، دولت و اقلیم و جغرافیا هستند و برای افزایش نقش مردم و جلب مشارکت آنها در حوزه‌های آب، کشاورزی و محیط زیست باید به سه عامل دیگر پیشرو و مقدم تر توجه کرد.
قاسم‌زاده با اشاره به نقش مجلس در حکمرانی اثرگذار حوزه آب و کشاورزی اضافه کرد: وقتی قانون‌های این حوزه قانون‌های پایدار و اثربخشی نباشد، بی‌تردید مردم نمی‌توانند مشارکت خوبی در حوزه حکمرانی آب و کشاورزی داشته باشند. بنابراین مجلس می‌تواند با تصویب قانون مبتنی بر ظرفیت‌ها و موقعیت‌های اقتصادی و شرایط اقلیمی و خاکی هر منطقه به افزایش این مشارکت کمک کند.
وی دولت را ضلع دیگر حکمرانی آب و کشاورزی دانست و گفت: دولت هم باید در این زمینه باید تصمیمات جسورانه‌ای برای افزایش مشارکت مردم بگیرد. بنابراین دولت باید مدیران خلاق و مبتکر را در این عرصه به‌کار بگیرد و مدیران با تفکرات محدودکننده و واگرا را کنار بگذارد. در ضمن نقش سیاست‌گذاری‌های بالادستی در حوزه مدیریتی در اعتماد مردم به حکمرانان خیلی‌مهم است.
رئیس دانشگاه بین‌المللی امام‌خمینی(ره) با اشاره به نقش دولت در تنظیم شیوه‌نامه‌ها و مقررات اجرایی گفت: بعضی از مقررات دولتی به صورت یک فرمول کلی برای کل کشور نوشته می‌شوند که در چنین مقرراتی واقعیت‌های میدانی حوزه آب و کشاورزی نادیده گرفته میشود.
قاسم‌زاده با تأکید بر لزوم توجه به اقتصاد مردم در حوزه کشاورزی تصریح کرد: برخی مواقع شاهد هستیم که دولت در فصل برداشت کشاورزان واردات را شروع می‌کند و موجب میشود که محصول کشاورزان به قیمت نازل توسط دلالان خریداری شود که در نهایت سود یک‌سال کشت و کار به جیب این دلال‌ها می‌رود.
وی افزود: بنابراین اگر خواهان مشارکت کشاورزان در حوزه مدیریت منابع آب و کشاورزی هستیم، باید جایگاه اقتصادی آنها را در نظر گرفته و در زمان‌بندی واردات محصولات کشاورزی به صورت جدی بازنگری کنیم. باید جنبه های تشویقی و محرک کشاورزان و مردم را برای مشارکت بیشتر تقویت کنیم و اقتصاد کشاورزی پایه را اولویت دهیم.
نماینده وزیر علوم در استان قزوین ساخت صنایع آب‌بر در استان‌های دارای تنش آبی را از سیاست‌های اشتباه دولت در دهه‌های اخیر برشمرد و گفت: متأسفانه برخی مصلحت سنجی های بومی در مدیریت‌های کلان کشور در دهه‌های گذشته موجب شد که صنایع پرآب و هزینه‌بر در استانی کم‌آب مستقر شود و آسیب‌های جدی به محیط زیست و منابع آب کشاورزی وارد کند و با تولید پسماندهای صنعتی خطرناک به تخریب محیط زیست منجر شد.
قاسم‌زاده تصریح کرد: بنابراین جغرافیای توسعه صنایع باید مورد بازنگری قرار بگیرد و جلوی استقرار صنایع آب‌بر در استان‌های کم‌آب گرفته شده و چنین صنایعی در حاشیه دریاها و سواحل بندرگاهی مستقر شوند. وظیفه دیگر دولت اصلاح زیرساخت‌های کشاورزی سنتی است.
وی با بیان اینکه برخی کشاورزان در برابر ورود فناوری مقاومت می‌کنند، ادامه داد: در این حوزه هم دولت باید مقدمه دانش‌بنیان‌سازی کشاورزی را مهیا کند تا هزینه ای جدید بر کشاورزان سنتی تحمیل نشود و تسهیلاتی به آنها اعطا کند تا این گروه از کشاورزان به کشاورزی مدرن متمایل شوند و به این صورت زمینه کاهش مصرف آب‌های زیرزمینی و حکمرانی آب فراهم شود.
رئیس دانشگاه بین‌المللی امام‌خمینی(ره) با اشاره به نقش دیگر دولت برای افزایش مشارکت مردمی در حوزه دیپلماسی در حوزه حکمرانی آب گفت: خاورمیانه از نظر جغرافیایی منطقه خشکی محسوب میشود که از بارش‌های اندک و کم‌آبی رنج می‌برد. از طرفی ایران با کشورهایی مثل افغانستان حوضه‌های آبریز مشترک دارد که این کشورها مانع دسترسی به حقابه ما در برخی نقاط می‌شوند.
قاسم‌زاده اضافه کرد: بنابراین دولت باید در حوزه سیاست خارجی مقتدرانه ورود کند و حقابه‌های کشور در حوضه‌های آبریز مشترک با کشورهای همسایه را احیا یا حفظ کند و یکی از موانع جدی برای مشارکت مردمی در حوزه حکمرانی آب و کشاورزی ناکارآمدی در احیای همین حقابه‌ها است.
وی توسعه نامتوازن شهری را یکی از موانع جدی توسعه کشاورزی دانست و ادامه داد: در شهرهای پرجمعیتی مانند تهران با این توسعه نامتوازن آبی که باید صرف توسعه کشاورزی شود، در حوزه آب شرب مصرف میشود. ضمن اینکه در ارتقای فرهنگ مصرف آب هم موفق عمل نکردیم.
رئیس دانشگاه بین‌المللی امام‌خمینی (ره) با تأکید بر لزوم درنظرگرفتن موقعیت جغرافیایی طبیعی استان‌ها در سیاست‌گذاری‌های حوزه آب و کشاورزی گفت: وقتی از مشارکت مردمی در نظام حکمرانی آب صحبت می‌کنیم، نمی‌توانیم از فضا و موقعیت جغرافیایی منطقه غافل شویم و به وضعیت بارش‌ها و خاک کشاورزی منطقه توجه نکنیم.
قاسم‌زاده با اشاره به آسیب‌های پسماندهای صنعتی به آب‌های زیرزمینی افزود: استان قزوین در یک منطقه با تنش آبی بسیار قرار دارد و فرهنگ مصرف آب در کشور و استان نیازمند اصلاح و مدیریت است. کار فرهنگی اگرچه طولانی مدت محقق میشود، وظیفه دولت آموزش فرهنگ مصرف از همان آغاز کودکی در قالب متون درسی و در سطح دیگر ترویج فرهنگ صحیح از طریق رسانه‌ها و ... است.